Drive Linki için Tıklayın
KESİRLERDE BÖLME İŞLEMİ
Kesirlerle
bölme işlemi yapmak için iki tane yöntem öğreneceğiz. Bunlardan biri ortak
payda algoritması (yöntemi), diğeri ise ters çevirip çarpma algoritması
(yöntemi). Bölme işlemi yaparken iki yöntemi de kullanabiliriz. Ancak biz
burada BRUNER’in öğrenme yöntemini kullanarak (düşünme, deneme, bulma )
kesirlerde bölme işlemini göstereceğiz.
1) TERS ÇEVİRİP ÇARP
ALGORİTMASI (YÖNTEMİ) Ters çevir
çarp kuralında işlemdeki iki kesirden ilk (yani bölünen)
kesir aynen yazılır, ikinci kesir (yani bölen) kesir ters çevrilerek (pay ve
paydasının yeri değiştirilerek) ilk kesirle çarpılır. Bu aşamadan sonra oluşan
çarpma işlemini kesirlerde çarpma işlemi konusunda öğrendiğimiz şekilde
yaparız. Bölme işleminde şunlara da dikkat etmeliyiz:
# Tam
sayılı kesir varsa bileşik kesre çevrilir.
#
İşlemde doğal sayı varsa paydasına 1 yazılır.
#
Çarpmaya dönüştürdükten sonra varsa sadeleştirme yapılır. Sadeleştirme yaparken
çarpılan sayılarda paydaki herhangi bir sayı ile paydadaki herhangi bir sayı
sadeleştirilebilir.
ÖRNEK: Aşağıdaki örnekte birinci kesri aynen yazdık,
ikinci kesri ters çevirip çarptık ve sadeleştirme yaptık.
Ders: Matematik
Konu: Kesirlerle
Bölme İşlemi
Sınıf: 6
Beceriler: Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
Kazanım: Kesirlerle
bölme işleminin yapılması.
Araç ve Gereçler: 3
tane elma, bıçak
Yöntem ve Teknikler: Sorgulama ve keşfetme, işbirliğine dayalı öğrenme, gösteri,
buluş yoluyla öğrenme
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
Hazırlık: 30 şekeri 5 öğrenciye dağıtırsak bir
kişiye düşen şeker miktarı nedir? Doğal sayılarda bölme işlemini hangi
durumlarda kullanırız? Bu tarz sorularla öğrencinin neleri hatırladıkları
sorularak ön bilgiler alınır.
Öğrencilerden
doğum günü pastasını 10 kişiye paylaştırma hakkındaki düşünceleri sorulur ve
konuya odaklanmaları sağlanır.
UYGULAMA: 3
elmayı masanın üzerine koyalım. Her elmayı bıçakla iki eş parçaya ayıralım. Daha
sonrada öğrencilere şu soruları soralım.
Soru 1: Kaç
bütün elma vardı?
Soru 2: Bu
elmaları eş parçaya ayırma işini; toplama, çıkarma, çarpma ve bölme
işlemlerinden hangisi ile ifade edebiliriz?
Soru 3: Bu
eş parçaları kesir ile nasıl ifade ederiz?
Soru 4:
Kaç tane yarım elma elde ettik?
Cevapları
aldıktan sonra işlem tahtaya yazdırılır. 3 : ½ =
6 tane
yarım elma
Daha
sonra öğrencilere şu problem çözdürülür. Bir elmadan iki tane yarım elma elde
edilirse, üç elmadan kaç tane yarım elma elde edilir?
Cevapları
aldıktan sonra işlem tahtaya yazdırılır. 3 x 2 = 6 tane yarım elma
İki
işlem sonucunda bulduğunuz yarım elma sayısı eşit midir?
Cevaplar dinlendikten sonra bu iki işlemin
eşitliğinin yazılabileceği söylenir.
3 : ½ = 3 x 2
3 : ½ = 3
x ½ = 6
Ters
çevir çarp kuralına göre bir doğal sayıyı bir kesre bölerken, kesrin payının ve
paydasının yerleri değiştirilerek doğal sayı ile çarpılır.
Ölçme ve Değerlendirme:
1. Aşağıdaki bölme işlemlerini yapınız
a) 6: 1/3 b) 8: 2/5
c) 13: 5/7 d)
5: 9/4